Bitwa o Donbas (1919)

Bitwa o Donbas

wojna domowa w Rosji
Czas	marzec – czerwiec 1919 r.
Terytorium	Donieckie Zagłębie Węglowe – głównie region Doniecka, Ługańska, Mariupola
Przyczyna	dążenie Armii Czerwonej do odzyskania kontroli nad Zagłębiem Donieckim
Wynik	zwycięstwo białych
Strony konfliktu
Rosyjska FSRR  Ukraińska SRR  Machnowcy  Biali Siły Zbrojne Południa Rosji
Dowódcy
Jukums Vācietis, Władimir Gittis, Innokientij Kożewnikow, Tichon Chwiesin, Nestor Machno Władimir Maj-Majewski, Anton Denikin, Andriej Szkuro
Siły
~ 40 tys. ~ 26 tys.
brak współrzędnych

Bitwa o Donbas – walki między Armią Czerwoną a Siłami Zbrojnymi Południa Rosji o kontrolę nad regionem Donieckiego Zagłębia Węglowego.

Po wyparciu armii Ukraińskiej Republiki Ludowej z Charkowa i Kijowa i powołaniu marionetkowej Ukraińskiej SRR ze stolicą w Charkowie, w marcu 1919 r. Armia Czerwona uderzyła na opuszczoną przez armię niemiecką w listopadzie 1918 i zajętą przez białą Armię Ochotniczą centralną część Donbasu. Jej celem było opanowanie strategicznie położonych (umożliwiających dalszych marsz ku Krymowi, Morzu Azowskiemu i Czarnemu) oraz istotnych gospodarczo terytoriów. Po ciężkich, toczonych ze zmiennym szczęściem walkach do końca marca opanowała kluczowe ośrodki na tym obszarze (Juzowkę, Ługańsk, Debalcewo, Mariupol), by stracić je na rzecz białych już w następnym miesiącu. Działania białych oddziałów Władimira Maj-Majewskiego opisywane są jako jedna z najbardziej błyskotliwych kampanii przeprowadzonych przez tę stronę konfliktu w rosyjskiej wojnie domowej^[1]. 20 kwietnia front rozciągał się wzdłuż linii Dmitrowsk-Gorłowka, a biali mieli faktycznie otwartą drogę w kierunku Charkowa, stolicy Ukraińskiej SRR. Do 4 maja ich ataki odpierał Ługańsk. Dalszym sukcesom Sił Zbrojnych Południa Rosji w maju 1919 r. sprzyjał konflikt czerwonych z anarchistami Nestora Machno (którzy w marcu byli jeszcze ich sojusznikami) oraz bunt dotychczasowego sojusznika bolszewików atamana Matwija Hryhorjewa.

Bitwa o Donbas zakończyła się na początku czerwca 1919 r. całkowitym zwycięstwem białych, którzy kontynuowali ofensywę w kierunku Charkowa, Jekaterynosławia, a następnie Krymu, Mikołajowa i Odessy.